Satrancın Dâhi Çocuğu : Yağız Kaan ERDOĞMUŞ

Dâhi, Arapça kökenli bu sözcük “olağanüstü yeteneği ve yaratıcı gücü olan kimse, deha veya öke” anlamına gelir.  

Sporun her alanında olduğu gibi satrançta da uzun süreli çalışmalar,  antrenmanlar ve yoğun bir turnuva temposu ile birleşince ancak üst düzey başarı elde edilebilir.

Peki, çalışkanlık ve dâhilik birleşince ne olur? İşte o zaman tarihe tanıklık etmiş ve  bir şampiyonun doğuşuna canlı bir şekilde şahitlik etmiş oluruz.

Yağız Kaan, efsanevi Azeri GM Shakhriyar Mamedyarov ve Atilla Orman çalışırken
Kaynak: https://twitter.com/sabopasha

Yağız Kaan, kuvvetli antrenör GM Evgeny Romanov ile çalışken
Kaynak : https://www.reddit.com/r/chess/comments/1czjho5/generation_alpha_lets_show_this_grandmaster_how/

Satrancın gelişimine katkı sağlayan çok fazla usta yaşadı, onların öğretilerini ve maçlarını her düzeyden satranççı inceledi. Ancak sadece 17 kişi Dünya Şampiyonluğuna ulaşabildi.

Wilhelm Steinitz

Emanuel Lasker

Jose Raul Capablanca

Alexander Alekhine

GM Max Euwe

GM Mikhail Botvinnik

GM Vasily Smyslov

GM Mikhail Tal

GM Tigran Petrosian

GM Boris Spassky

GM Bobby Fischer

GM Anatoly Karpov

GM Garry Kasparov

GM Vladimir Kramnik

GM Viswanathan Anand

GM Magnus Carlsen

GM Ding Liren

Bu listeye yaklaşamayan o kadar kuvvetli isimler vardı ki; Dünya Şampiyonluğunun aslında elde edilmesi ne kadar zor bir unvan olduğunu, en zirve dönemlerinde bile bu unvana ulaşamayan ustalardan anlayabiliriz. Örnek vermek gerekirse Paul Keres, Viktor Lvovich Korchnoi, Peter Leko, Shakhriyar Mamedyarov gibi. Tabi ki  bu örnekler çoğaltılabilir. Ancak bu büyük isimleri de göz önüne alınca aslında şampiyon olmak için diğer bütün sporculardan daha farklı bir yeteneğe sahip olmak gerektiğini söyleyebiliriz. Çünkü bu 17 özel isim küçük yaşlarından beri aslında bu seviye geleceklerini belli eden türde başarılar göstermekte, oyunlarının kalitesi ise her zaman kendi seviyesindeki sporculardan çok daha yüksek olduğunu gözlemlemekteyiz. İşte YAĞIZ KAAN ERDOĞMUŞ, bu özel yeteneğe sahip çok özel bir sporcu ve geleceğin Dünya Şampiyonu adaylarından biri. Tabi ki de Yağız Kaan ile ilgili bu düşünceler sadece bana ait değil.  Dünya  çapındaki birçok satranç sever bu fikirde çünkü Yağız Kaan, 7. Sharjah Ustalar 2024 turnuvasındaki performansı ile birlikte gelmiş geçmiş en yüksek Elo puanına ulaşan 13 yaş altı sporcu olarak, adını bir kez daha satrancın tozlu sayfalarına yazdırmayı başardı.

Hatırlarsanız Yağız Kaan, Grenke Açık 2024 turnuvasından sonra son GM normunu almış, aynı zamanda Dünya’nın en genç 4. GM’si olarak adını tarihe yazdırmıştı.

https://satranc365.com/haberler/yagiz-kaan-1712317709769

Eminim ki Yağız Kaan’ın ulaştığı bu listede hangi ustaların olduğunu merak ediyorsunuzdur;

Listeye baktığımızda Yağız Kaan’ın efsanevi Judit Polgar’dan, son ‘’Adaylar Turnuvası’’ galibi  D. Gukesh’e kadar çok önemli ustaları geride bıraktığını görüyoruz. Bu listeye ek olarak günümüz satrancının 1 numaralı ismi Magnus Carlsen’in 2250 Elo, Ding Liren’in ise 2289 Elo puanları bulunmaktaydı. Aslında bu bile Yağız Kaan’ın geleceği hakkında bizlere önemli mesajlar vermektedir.

Yağız Kaan’ın tarihe geçmesini sağlayan 7. Sharjah Ustalar turnuvasındaki performansına bakalım.

Sizlere Yağız Kaan’ın 5. turda Hintli GM S. P. Sethuraman (2588) ile karşılaşmasını paylaşmak istiyorum.

GM S. P. Sethuraman (2588) vs IM Yağız Kaan Erdoğmuş (2553)

1.e4 c6 Caro Kann Savunması, Yağız Kaan daha önce 3 resmi maçta bu savunmayı tercih etti. 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 Kırışmalı Caro Kann varyantı, S. P. Sethuraman daha önce 2 defa 3.e5 ile başlayan Sürüşlü Caro Kann varyantını tercih etti ve 2 maçını da kazanmayı başardı. 4.Fd3 Ac6 5.c3 Vc7 (D) Bu hamlenin amacı beyazın kötü fili olan c1 filini kuvvetli f4 karesine geliştirmemek.

 

6.h3 e6 Bu konumda genellikle siyahlar …Af6 – g6 – Ff5’li bir yapı dizerek devam etmek isterler. Ancak 2024 yılında Shakhriyar Mamedyarov, Matthias Bluebaum, Alireza Firouzja, Jan Krzysztof Duda gibi üst düzey isimler tercih ettiler. 7.Af3 Fd6 8.0-0 Age7 9.Ke1 0-0 10.b3 Ag6 (D) Bu konuma kadar iyi tarafta en çok hamleleri tercih ederek devam ettiler. Ancak Yağız Kaan siyahların tercih 10…Fd7 ya da 10…Kd8  hamlelerinden birisi yerine Eduardo Iturrizaga Bonelli’nin Aryan Tari karşısında 2021 Chessable Ustalar Prelim İnternet Rapid turnuvasında tercih ettiği hamleyi oynadı. Bu hamlenin amaçları arasında e5 sürüşü ya da Af4 ile fil çiftine saldırmak vardı.

 

11.Fa3 Fd7N 12.Fxd6 Vxd6 Bu değişimlerden sonra iyi file karşı kötü fil konumu oluştu. Yağız Kaan, bu sorunun farkında! 13.Abd2 Kac8 14.Af1?! (Kc1) Af4! 15.Fc2 f6 (D) Siyah d7 filine çözüm bulmak için girişimlere başladı.  Fikir ...e5 ya da …Fe8-g6 manevrası

16. Ae3 Fe8 17.h4?(D) Hintli ustadan çok ciddi bir stratejik hata, analizler ise beyaza çok güzel bir varyant öneriyordu. 17.g3 Axh3+ (…Ag6!) 18.Şg2 Ag5 19.Axg5 fxg5 20.Kh1 piyona karşılık beyazın iyi bir kompansesi bulunmaktadır. Siyahın bu konumdaki tek şansı 20…g6 oynamaktı. Beyaz ise 21.Vg4 (D)’ten sonra baskı kurmaya devam edecekti.

Analizde belirtilen konum

Maçta oynanılan 17.h4’ten sonra oluşan konum

17…Fh5! 18.g4 Fg6 19.Fxg6 hxg6 (D) Yağız Kaan, problemli filinden kurtulmayı başardı, artık konum teknik bir kazanca dönüştü. Tabi ki de galibiyet için halen uzun bir yol var.

20.Ag2 Ah3+ 21.Şf1 e5 22.Ag1 Axg1 23.Şxg1 e4 (D) Merkezde alan avantajını alan Yağız Kaan, şah kanadı saldırısına hazırlık yapmaya başlayabilir. 

24.f4 Her piyon sürüşü bir zayıflık yaratır. Özellikle rok attıktan sonra şahın önündeki er falanksı güvenlik konusunda önemli bir göreve sahiptir ve bu piyonları hareketlendirirken çok dikkatli olmak gerekir. Bu konumda ise S. P. Sethuraman bu hamle ile birlikte aslında şahını tamamen zayıflatmış oldu. 24…b5! (D) Yağız Kaan’dan muhteşem bir profilaktik hamle, rakip şaha hücum yapmadan önce rakibinin vezir kanadındaki oyununu bitiriyor. Artık beyazın c3 piyonu gerçek bir zayıflık haline dönüştü.

25.b4 Ad8!? (Kc4!) 26.Vb3 f5 27.a4? (D) Zor konumda bir hata daha, 27.gxf5 analizlerde beyaz için önerilen en iyi hamleydi. Ancak masa başında şahın konumunu açan bu tip kararlar verebilmek hiçte kolay değil, özellikle de süre sıkışmasında!

27…Ae6 28.axb5 Axf4 Bu hamle birlikte beyaz şahın kapıları açıldı. 29.Ka6 Ah3+ 30.Şh1 Vg3 31.Ke3 Vxg4?! Analizler bu hamleyi çok fazla sevmediler. Onların tavsiyesi …Vf2 ya da Af2+ hamlelerinden birini öneriyordu. Sizlere örnek bir varyant olarak 31…Vf2! 32.Kxh3? (Ka1) fxg4 artık h3 kalesinin gidecek bir yeri kalmadı. Çünkü 33.Vxd5+ Şh7 34.Kh2?? Vf1# (D) ile oyun sonuçlanacaktı.

32.Vxd5+? (Şh2!) Şh7 33.Ka2 f4 Yağız Kaan, piyon kütlesini ilerletiyor. Özellikle bu tip konumlarda piyonların kuvveti değerlerinin çok daha üstündedir. 34.Vxe4 Kce8 35.Vxe8 Kxe8 36.Kxe8 f3 (D) Normal şartlarda vezire karşı yapılan 2 kale değişimleri, kaleleri alan taraf için daha iyi kabul edilebilir ancak bu konumda beyaz şahın kötü konumu, kalelerin uyumsuzluğu ve siyah taşların koordineli hücumu, beyaz için kaçınılmaz sonu hazırlıyor.

37.Kf8 Vg3 38.d5?! Konumun vahametini gösteren anlardan biri, makine analizleri beyazın en iyi hamlesinin Kxf3 olduğunu gösteriyordu. 38…Af2+ 39.Kxf2 Vxf2 40.Af4 Ve1?? Analizler bu hamleyi beğenmediler. Tabi ki de konum siyah için kazançtır ancak makine analizlerinin önerdiği varyant 40…Vg3 41.Kf7 f2 42.h5 f1V# (D)

 

41.Şh2 f2 42.Ah3 (D) Kritik anlardan biri, S. P. Sethuraman savaşmak adına yegâne yolu buldu. Fakat Yağız Kaan’dan muhteşem bir hamle geliyor.

42…f1A+! (D) Tabi ki de konu piyon terfisi olunca aklımıza ilk olarak vezire terfi ettirmek gelir. Ancak 42…f1V?? maçı kaybettiren hata idi. Çünkü beyaz 43.Ag5+ Şh6 44.Kh8# ile mat ediyordu.

Artık maçı kazanmak Yağız Kaan için çok kolay idi. 43.Şg2 Vg3+ 44.Şxf1 Vxh3 Beyazın tek şansı olan h3 atı da artık oyunda değil. 45.Şe2 Vxc3 Artık siyah için tek bir görev var, korumasız piyonları teker teker avlamak. 46.Kf4 Ve5+ 47.Şf3 Vxd5+ 48.Şg3 Vxb5 49.Kg4 Şh6 0-1 Yağız Kaan’dan muhteşem bir galibiyet.

 

GM S. P. Sethuraman (2588) vs IM Yağız Kaan Erdoğmuş (2553)
Kaynak: https://www.facebook.com/chessbaseindia

Turnuva detayları için:

https://chess-results.com/tnr902564.aspx?lan=8&art=9&fed=TUR&flag=30&snr=60

 

Yağız Kaan’a gelecek turnuvalarında başarılar diliyoruz.

 

 

Yazar: Baran DEMİR